Językoznawstwo
Marek BARAN, Metáforas cristalizadas en terminologias de lengua española
Autor pracy na obszarze słownictwa biologicznego i botanicznego, medycznego, informatycznego, ekonomicznego i odnoszącego się do problematyki morskiej, bada problematykę metafory, po którą użytkownicy języka sięgają tworząc terminologię [...].
Études françaises dans la société du XXI siècle. Défis et perspectives, pod redakcją Elżbiety BIARDZKIEJ
Les changements vécus par les pays de l’Εurope Centrale et Orientale après 1989 ont touché également l’enseignement. En réponse aux modifications du marché du travail, des réformes d’études ont été entreprises dès 1990 par les écoles supérieures dans tous ces pays.
Norme, normativité, transgression, pod redakcją Anny BOCHNAKOWEJ, Agnieszki MARDUŁY, Teresy TOMASZKIEWICZ
Le présent volume rassemble 41 communications présentées dans le cadre du XIe séminaire de l’École doctorale, organisé à Cracovie du 15 au 18 au octobre 2006 par l’Association « Plejada » et l’Institut de Philologie Romane de l’Université Jagellonne, en coopération avec nos collègues hongrois, slovaques et tchèques et avec le soutien de l’Ambassade de France en Pologne.
Andrzej BOGUSŁAWSKI, Polsko-rosyjskie materiały leksykograficzne
Ta broszurka zawiera garść izolowanych obserwacji przekładowych, które dotyczą narzucających mi się jako prawdopodobnie trafne (chciałbym wierzyć, że najtrafniejsze), ze względu na określone sytuacje, rosyjskich translatów niektórych polskich wyrażeń (jako translandów).
Andrzej BOGUSŁAWSKI, Uwagi o mowosocjotechnice. Od układu monopartyjnego do układów niemonopartyjnych
Praca prof. Andrzeja Bogusławskiego o mowosocjotechnice miała znamienną przygodę. Autor mógł posłusznie przyjąć decyzję osób, które odmówiły jej druku, i schować swój tekst do szuflady, podrzeć go, zapomnieć o nim itp. Nie wybrał jednak milczenia; milczenie oznacza zgodę (qui tacet - jak wiadomo - consentire videtur).
Andrzej BOGUSŁAWSKI, Podstawy konfrontatywnej lingwistyki przekładowej
Do jakiego działu literatury (na pewno nie: pięknej) można zaliczyć książkę, którą przedkładam Czytelnikowi, jeżeli Go jej tytuł zainteresował?
Najbezpieczniej rzecz tę określając, da się bez wątpienia powiedzieć, że mieści się ona w obszarze przekładoznawstwa, czy też, by użyć znanego internacjonalizmu, translatologii (bądź: translatoryki). Bo mówi się w niej coś o działaniu tłumacza, o wytworach takich działaczy, o opiniach na temat ich wytworów, o językach i tekstach językowych stanowiących obiekty, materiał, narzędzia i produkty czynności tłumaczeniowych.
Dariusz BRALEWSKI, Od przekładu do słownika. Korpus równoległy w redakcji słowników tłumaczeniowych
Autor opowiada się za składnikową analizą semantyczną. Konsekwencją tego jest uznanie za ekwiwalenty przekładowe wyrazów należących do różnych części mowy, a także par wyraz ↔ zdanie oraz par wyraz ↔ afiks, jeśli opisują ten sam wycinek rzeczywistości, jak również relacji wyraz ↔ Ø (ekwiwalent zerowy). [...] Całość analiz [...] jest przekonująca i wnosi wiele nowego zarówno do translatologii, jak i do teorii semantyki, rzuca też nowe światło na relacje między językiem polskim i francuskim.
Leticia Santamaría CIORDIA, Almodóvar po polsku. La imagen de Almodóvar en Polonia y sus consecuencias sobre la traducción de su cine
By taking two very different languages, two countries with different histories and a particular type of translation, viz. audiovisual translation, the dissertation brings an important contribution to translation studies. It reaches its objectives in that, in the end, the reader has a full appreciation of the audiovisual translations of Pedro Almodóvar into Polish.
Collectanea Philologica XIII, pod redakcją Jadwigi CZERWIŃSKIEJ, Joanny SOWY
W Collectanea Philologica publikowane są artykuły naukowe oraz recenzje wydawnicze, które stawiają sobie za cel propagowanie wiedzy o szeroko pojętej kulturze starożytnej Grecji i Rzymu. Materiał naukowy dzielony jest na trzy podstawowe dziedziny: hellenistyka, latynistyka, recepcja. Tematyka artykułów zawiera się w szeroko zakrojonych granicach literatury, języka, historii i filozofii świata starożytnego oraz recepcji antyku w kulturze nowożytnej.
Anna DĄBROWSKA, Eufemizmy współczesnego języka polskiego
Praca [...] składa się z trzech dużych zasadniczych części. Pierwszą tworzą dwa rozdziały teoretyczne - o tabu językowym oraz eufemizmie i sposobach jego pojmowania.
Katarzyna DEMBSKA, Słowa wykolejone
Niezwykle wartościowa monografia dr Katarzyny Dembskiej wpisuje się w nurt badań lingwistycznych nad interesującym i złożonym zjawiskiem jakim niewątpliwie jest kontaminacja. Mimo bogatej literatury przedmiotu zarówno w językoznawstwie polskim, jak i rosyjskim brak jest prac, które by w sposób kompleksowy, syntetyczny ujmowały problematykę zawartą w tytule opiniowanej rozprawy.
Jolanta DYONIZIAK, Stéréotypes et langue. Image Linguistique de la femme en français et en polonais
[Problematyka książki to] szeroko pojęty dialog międzykulturowy, biorący pod uwagę różnice językowe, które są uwarunkowane kulturowo, ale które jednocześnie wpływają na inny lub podobny sposób postrzegania elementów rzeczywistości społecznej.
Teksty, podteksty i konteksty. O współczesnej polszczyźnie i jej kontaktach z innymi językami słowiańskimi, pod redakcją Beaty GROCHALI i Edyty PAŁUSZYŃSKIEJ
Rok 2014 to dla Pani Profesor Bożeny Ostromęckiej-Frączak rok szczególny. Jest to także rok szczególny dla nas – Jej uczniów, współpracowników, przyjaciół. Niniejszy tom to nasz prezent dla Szacownej Jubilatki.
Rozmowy o komunikacji 4, pod redakcją Grażyny HABRAJSKIEJ
Ciekawe i nowatorskie dla całego tomu jest bazowanie Autorów na najnowszych teoriach z dziedziny lingwistyki i odejście od tradycyjnych, w większości sfalsyfikowanych koncepcji, na korzyść pokazania konkretnych zastosowań aktualnych teorii na materiale rzeczywiście przebiegających komunikacji.
Marek IWANOWSKI, Einführung in die Validation des „Polnisch-deutschen Wörterbuchs der Neologismen“ Harrassowitz Verlag 2007
Letztens wurde ich auf ein Buch des deutsch-polnischen Autorenteams: Erika Worbs, Andrzej Markowski und Andreas Meger [Worbs, Markowski, Meger 2007], herausgegeben vom im wissenschaftlichen Milieu allgemein und insbesondere für seine Verdienste um Linguistik und Slawistik bekannten Harrassowitz Verlag, aufmerksam, landläufig einst mit dem (geografisch-politischen und zugleich wertenden) Beinamen westdeutsch versehen. In vorliegender Arbeit verwende ich für die Bezeichnung jenes Wörterbuchs das aus seinem Titel hervorgehende Akronym PDWN = Polnisch-Deutsches Wörterbuch der Neologismen.
Le français dans l’enseignement scolaire et universitaire. État des lieux et nouvelles solutions, pod redakcją Teresy JAROSZEWSKIEJ
Ce volume rassemble les actes du colloque-atelier international organisé par L’Association académique des romanistes polonais « Plejada » et la Chaire de Philologie Romane de l’Université de Łódź, avec le soutien de l’Ambassade de France. Le colloque s’est tenu les 13 et 14 novembre 2009 à Łódź et a eu pour thème « Le français dans l’enseignement scolaire et universitaire: état des lieux et nouvelles solutions ».
Standard et périphéries de la langue, pod redakcją Alicji KACPRZAK, Jean-Pierre GOUDAILLIER
Cet ouvrage a pour but de montrer l’intérêt d’étudier les formes langagières, qui se situent à la périphérie du système standard d’une langue, en d’autres termes celles qui appartiennent au registre non légitimé, distinct par conséquent de celui de la norme prescriptive.
La perspective interdisciplinaire des études françaises et francophones, pod redakcją Anny KIELISZCZYK, Ewy PILECKIEJ
Le présent volume réunit les communications prononcées lors de l’Ecole doctorale qui s’est tenue à Varsovie, du 24 au 27 septembre 2008. Les articles publiés résultent des recherches menées par l’Association académique des romanistes polonais Plejada, l’Association des romanistes tchèques Gallica et les universitaires hongrois.
Aleksander KIKLEWICZ, Tęcza nad potokiem. Kategorie lingwistyki komunikacyjnej, socjolingwistyki i hermeneutyki lingwistycznej w ujęciu systemowym
W prezentowanej czytelnikom książce podjąłem się zadania, jakim jest taksonomiczny opis podstawowych kategorii lingwistyki mowy: funkcji języka, odmian społecznych języka, aktów mowy oraz aspektów rozumienia tekstu. Wybitny rosyjski filozof, autor oryginalnej teorii systemów J.A. Urmancev pisał, że wyodrębnienie ze środowiska obiektów jako obiektów-systemów według kryteriów: elementy pierwiastkowe, relacje jedności oraz reguły kompozycji, w pewnym stopniu warunkuje ograniczony sposób poznawania rzeczywistości, ponieważ przy tym abstrahuje się od powiązań między obiektem a jego otoczeniem.
Aleksander KIKLEWICZ, Zrozumieć język. Szkice z filozofii języka, semantyki, lingwistyki komunikacyjnej
Monografia prof. Aleksandra Kiklewicza Zrozumieć język. Szkice z filozofii języka, semantyki, lingwistyki komunikacyjnej [...] stanowi [...] gruntowne studium teoretyczno-metodologiczne w zakresie myślenia językoznawczego.
Piotr KŁADOCZNY, Semantyka nazw dźwięków w języku polskim. Tom 1 (sprzedawany w komplecie z t. 2 – cena za komplet, prosimy nie dodawać do koszyka t. 2)
(Trzeba powiedzieć, że) teoretyczne podstawy książki Piotra Kładocznego (, tzn. część pierwsza i druga) zostały znakomicie opracowane. Wykazał się w nich autor gruntowną znajomością literatury i bardzo dobrym rozeznaniem w teorii badań lingwistycznych – w szczególności semantycznych oraz znajomością dotychczas prowadzonych badań w interesującej go dziedzinie.
Piotr KŁADOCZNY, Semantyka nazw dźwięków w języku polskim. Tom 2 (sprzedawany w komplecie z t. 1 – cena za komplet, prosimy nie dodawać do koszyka t. 1)
Monografia jest pierwszym holistycznym opracowaniem problematyki nazw dźwięku, kompleksowo została przedstawiona w niej baza semantyczna DŹWIĘKU oraz profile znaczeniowe. Do tej pory nie było takiego całościowego ujęcia, chociaż pojawiły się cząstkowe artykuły poświęcone różnym typom dźwięków, a także monografie dotyczące muzyki, nazw instrumentów itp.
Anna KOCHANOWSKA, La traduction des noms propres. Les noms propres dans la traduction de la littérature pour enfants
Le présent travail étudie le phénomène de traduction des noms propres dans les textes de la littérature enfantine contemporaine traduits du français en polonais. L’objet de nos analyses – noms propres – constituent un champ de recherches très intéressant mais en même temps très exigeant et complexe, aussi bien pour le traducteur praticien que pour le traductologue.
Agnieszka KONOWSKA, Analyse sémantique des éponymes français
[Praca] podzielona została na trzy części kończące się nieodmiennie konkluzjami cząstkowymi podsumowującymi to, co zostało w każdej z nich zreferowane. Część pierwsza [...] rozpatruje kluczowe dla zjawiska eponimii pojęcie imienia własnego, w szczególności zagadnienia ewentualnego znaczenia. Krzyżują się tu punkty widzenia i kryteria logiczne oraz językoznawcze, które się wzajemnie uzupełniają [...].
Stanisław KOZIARA, Frazeologia biblijna w języku polskim
Książka Frazeologia biblijna w języku polskim, wydana po raz pierwszy w niewielkim nakładzie przed ośmiu laty, stosunkowo szybko weszła w obieg czytelniczy, stając się z czasem publikacją trudno dostępną.
Barbara KRUCKA, Kontrasty polsko-rysyjskie w zakresie morfologii a zjawiska interferencji
Przedmiotem pracy jest analiza podobieństw i różnic w zakresie morfologii polskiej i rosyjskiej. Na tle możliwie wyczerpująco scharakteryzowanych i porównanych kategorii słowotwórczych i fleksyjnych przedstawiłam błędy rosyjskojęzycznych Polaków ze Wschodu uczących się przez rok języka polskiego w Studium Języka Polskiego dla Cudzoziemców w Łodzi.
Andrzej KUDRA, Tekst i tekstowość w perspektywie konceptualnej
Punktem wyjścia dla niniejszych rozważań tekstologicznych było pytanie: Czy zamknięta książka jest tekstem? Moja odpowiedź brzmi: nie.
Andrzej Maria LEWICKI, Studia z polskiej frazeologii
Przedstawiany tom jest ściśle powiązany z wydanymi poprzednio Studiami z teorii frazeologii, Łask 2006. O ile w poprzednim tomie skupiłem rozważania teoretyczne, tylko okazjonalnie ilustrowane przykładami, tutaj zebrane są prace stosujące założenia przedstawione poprzednio.
Magdalena LIPIŃSKA, Les proverbes prototypiques polonais et français
„Jest to, wedle mojej wiedzy, pierwsza próba w Polsce ujęcia problematyki tytułowej. [...] Do podstawowych zalet omawianej monografii należy klarowność i przejrzystość koncepcji, staranne przygotowanie aparatury pojęciowej, rzeczowość analizy i poprawność wnioskowania.
L’état des recherches et les tendances du développement de la parémiologie et de la phraséologie romanes, pod redakcją Magdaleny LIPIŃSKIEJ
Le livre «L’état des recherches et les tendances du développement de la parémiologie et de la phraséologie romanes» contient les textes de linguistes polonais et étrangers, aussi bien ceux d’auteurs classiques de la parémiologie et de la phraséologie, que les productions de jeunes et brillants scientifiques.
Francophonie et Interculturalité, pod redakcją Jerzego LISA i Teresy TOMASZKIEWICZ
Les études publiées dans le présent volume sont le résultat des recherches menées conjointement par l'Association académique des romanistes polonais Plejada, l'Association des romanistes tchèques Gallica ainsi que les universitaires hongrois.
Nazwy własne a społeczeństwo tom 1, pod redakcją Romany ŁOBODZIŃSKIEJ
Zróżnicowana tematyka osiemdziesięciu sześciu artykułów, zawartych w dwu tomach zatytułowanych Nazwy własne a społeczeństwo, jest dowodem na żywe zainteresowanie problematyką nazw własnych, wynikające ze stałej obecności propriów w życiu społeczeństwa i powiększania się zbioru nazw własnych nie tylko w różnych gatunkach tekstów, ale i w różnych typach aktów mowy i różnych płaszczyznach kontaktu językowego, w lokalnych wspólnotach i w polszczyźnie ogólnej. Autorzy artykułów skupiają swą uwagę na antroponimach, toponimach, hydronimach i chrematonimach i związanych z nimi różnorodnych problemach metodologicznych i teoretycznych oraz analizach konkretnych grup onimów. Zamieszczone w tomie teksty poświęcone są rozmaitym relacjom pomiędzy propriami a społeczeństwem, jego różnymi grupami.
Nazwy własne a społeczeństwo tom 2, pod redakcją Romany ŁOBODZIŃSKIEJ
Zróżnicowana tematyka osiemdziesięciu sześciu artykułów, zawartych w dwu tomach zatytułowanych Nazwy własne a społeczeństwo, jest dowodem na żywe zainteresowanie problematyką nazw własnych, wynikające ze stałej obecności propriów w życiu społeczeństwa i powiększania się zbioru nazw własnych nie tylko w różnych gatunkach tekstów, ale i w różnych typach aktów mowy i różnych płaszczyznach kontaktu językowego, w lokalnych wspólnotach i w polszczyźnie ogólnej. Autorzy artykułów skupiają swą uwagę na antroponimach, toponimach, hydronimach i chrematonimach i związanych z nimi różnorodnych problemach metodologicznych i teoretycznych oraz analizach konkretnych grup onimów. Zamieszczone w tomie teksty poświęcone są rozmaitym relacjom pomiędzy propriami a społeczeństwem, jego różnymi grupami.
Ewa PILECKA, Verbes intensifieurs et leur fonctionnement en français contemporain
Cet ouvrage est né de la lecture successive de deux articles de linguistes francophones, Danielle Leeman et Russon Wooldridge.
Jadwiga PUZYNINA, Kultura słowa. Ważny element kultury narodowej
Na kulturę słowa składają się w ujęciu Jadwigi Puzyniny propedeutyczna wiedza o języku, wrażliwość na jego cechy estetyczne oraz na właściwe i niewłaściwe jego użycia. Przez użycia właściwe należy rozumieć takie, które nie tylko pozostają w zgodzie z normą poprawnościową i stylistyczną danej odmiany języka, ale także respektują zasady współdziałania językowego.
Renata RODAK, Różne wcielenia negacji. O typach znaczeń negatywnych w procesie interpretacji wypowiedzeń przedstawiających
[Praca] stanowi bardzo interesującą monografię koncepcji negacji, [skupiającą się] przede wszystkim na jej wartości komunikacyjnej. Podporządkowanie analiz jednej naczelnej zasadzie — celowi komunikacyjnemu, pozwala na spójne i przejrzyste ujęcie tematu.
Agnieszka SPAGIŃSKA-PRUSZAK, Intelekt we frazeologii polskiej, rosyjskiej i chorwackiej
Frazeologiczne podsystemy trzech zasadniczych grup pokrewnych języków słowiańskich (zachodniej: polski, wschodniej: rosyjski, południowej: chorwacki) dotychczas nie były poddawane lingwistycznej konfrontacji na dużą skalę. Żadne z opracowań nie miało charakteru monograficznego ani nie było oparte na różnorodnym materiale przykładowym.
Agnieszka SPAGIŃSKA-PRUSZAK, Język emocji
Celem niniejszej pracy jest ukazanie i zbadanie swoistości pozornie ekwiwalentnego wycinka systemów leksykalno-semantycznych trzech języków pokrewnych: polskiego, rosyjskiego i serbsko-chorwackiego, odnoszącego się do pojęcia emocji [...]
Strach i gniew uważane są za główne, podstawowe emocje ludzkie, wrodzone, „dane przez naturę”, wspólne wszystkim ludziom i przejawiające się od pierwszych dni życia.
Agnieszka SPAGIŃSKA-PRUSZAK, Sytuacja językowa w byłej Jugosławii
Specyfika serbsko-chorwackiej sytuacji językowej wskazuje na wyjątkowo silny wpływ czynników społeczno-politycznych na kierunki rozwoju języka - w przeszłości i obecnie. Język nie spełnił roli integrującej narody południowosłowiańskie, nastąpił rozpad mitu politycznego - „braterstwa i jedności”, „ducha wspólnoty i współpracy, tolerancji i otwartości” narodów byłej Jugosławii, które to hasła były szczególnie żywotne w okresie rządów Josipa Broz Tito (do 1980 roku).
Piotr STALMASZCZYK, Studies in Celtic Languages and Celtic Englishes
Profesor Piotr Stalmaszczyk, z wykształcenia anglista, zajmuje się od dłuższego czasu językami celtyckimi. Jego najnowsza praca dotyczy zjawisk leksykalnych i gramatycznych powstałych na gruncie kontaktów językowych między obiema grupami języków na Wyspach Brytyjskich.
Panorama des études en linguistique diachronique et synchronique. Mélanges offerts à Józef Sypnicki, pod redakcją Grażyny Vetulani
Niniejszy tom z serii Prace Językoznawcze dedykowany jest profesorowi Józefowi Sypnickiemu, wybitnemu specjaliście w zakresie językoznawstwa ogólnego i romańskiego oraz badań konfrontatywnych polsko-francuskich.
Jan WAWRZYŃCZYK, Inny Doroszewski
Któż nie zna „Doroszewskiego”? Wykształceni poloniści, adepci polonistyki, a także studenci filologii obcych, to podstawowe kategorie użytkowników (by tak rzec, zawodowych) tego wielkiego osiągnięcia polskiej leksykografii 2. poł. XX w. Prócz nich oczywiście sięgali i wciąż sięgają do „Doroszewskiego” niefilolodzy, dziennikarze, publicyści, literaci itp., twórcy tekstów, każdy, kto jest wrażliwy na polskie słowo, jego piękno i bogactwo.
Jan WAWRZYŃCZYK, O języku polskim i rosyjskim. Studia i szkice
Na tom składają się artykuły i przyczynki, które zebrałem, przyjmując, że publikacja będzie nie tylko (częściowym) sprawozdaniem z moich dotychczasowych, już kilkudziesięcioletnich prac na polu lingwistyki polonistycznej i rusycystycznej, ale też w jakiejś mierze zainteresuje młodszych filologów, badaczy, a także dydaktyków.
Ze wspomnień polskich językoznawców 1, pod redakcją Jana WAWRZYŃCZYKA, Dariusza BRALEWSKIEGO
W ubiegłym roku zwróciliśmy się do kilkunastu polskich profesorów, których prace naukowe w zakresie lingwistyki, publikowane w ostatnim sześćdziesięcioleciu, są ogólnie znane i cenione, z prośbą, by zechcieli podzielić się wspomnieniami z własnego życia prywatnego i zawodowego, w formie i zakresie dla siebie najwygodniejszym.
Ze wspomnień polskich językoznawców 2, pod redakcją Jana WAWRZYŃCZYKA, Dariusza BRALEWSKIEGO
W 2009 roku zwróciliśmy się do kilkunastu polskich profesorów, których prace naukowe w zakresie lingwistyki, publikowane w ostatnim sześćdziesięcioleciu, są ogólnie znane i cenione, z prośbą, by zechcieli podzielić się wspomnieniami z własnego życia prywatnego i zawodowego, w formie i zakresie dla siebie najwygodniejszym.
Justyna WESOŁA, Hiszpańskie wykrzykniki w polskiej praktyce przekładowej
Wciąż nie do końca wyjaśniona natura wykrzykników (...) sprawia, że ich definicja pozostaje dotychczas przedmiotem dyskusji. Obserwowany w ostatnich latach wzrost zainteresowania tymi jednostkami zaowocował stosunkowo licznymi opracowaniami na temat wykrzykników i przyczynił się do znacznego rozwoju wiedzy o ich właściwościach fonetycznych, morfologicznych, składniowych, semantycznych i pragmatycznych.
Agnieszka WOCH, Le slogan électoral français, italien et polonais: analyse formelle et pragmatique
[...] Rozprawa [...] Agnieszki Woch poświęcona formalnej i pragmatycznej analizie francuskich, włoskich i polskich sloganów wyborczych wpisuje się w nurt prac językoznawczych z zakresu badań nad dyskursem. [...] Autorka dokonała analizy porównawczej pojęcia dyskurs oraz przedstawiła różne podejścia teoretyczne i metodologiczne dotyczące [jego] analizy [...].
Andrzej ZYCHLA, Critical Analysis Of Collins BGW Polish-English, English-Polish Dictionary (CBGWD)
What follows is an updated and re-written version of my MA thesis completed in 1998 and concerned with critical analysis of the first edition (1998) of Collins BGW Polish-English, English-Polish Dictionary (CBGWD) written under the supervision of professor Ben Paflin (Adam Mickiewicz University, Poznań).
Anna ŻUREK, Grzeczność językowa w polszczyźnie cudzoziemców
Praca Anny Żurek dotyczy grzecznościowych aktów mowy cudzoziemców uczących się języka polskiego. Ponieważ zagadnienie to jest bardzo rozległe, autorka ograniczyła się do zbadania pięciu funkcji grzecznościowych: powitania, pożegnania, podziękowania, przepraszania oraz proszenia.